Hoe ga je om met ongemotiveerde kinderen?
Je kent het verschijnsel vast: onderuitgezakte leerlingen die maar wat zitten te dromen. Ze zijn niet gemotiveerd. Ook leerlingen die de les verstoren, hebben een motivatieprobleem. Wat kun jij doen?
Schep overzicht
Er bestaan verschillende verschijningsvormen van gebrek aan motivatie. Als je helder krijgt wat voor soort demotivatie bij jou in de groep speelt, lucht dat vaak al op. Je hebt leerlingen die wel kunnen maar niet willen en je hebt leerlingen die wel willen maar niet kunnen. Beide groepen verdienen een eigen aanpak. Bij de eerste groep moet je aansluiting proberen te vinden zodat ze wel geïnteresseerd raken, wat raakt hen? Leerlingen die wel willen, maar niet kunnen verdienen extra uitleg of bijles. Daarnaast heb je natuurlijk leerlingen die niet kunnen én niet willen. Soms zie je dat er maar één of twee leerlingen in die laatste lastige categorie zitten..
Ga (samen) op zoek naar wat er aan de hand is
Demotivatie is een verschijningsvorm van iets wat veel dieper ligt. Als een kind of zelfs een hele klas ongemotiveerd is, is er iets in de kern niet in orde: kinderen voelen zich niet veilig. Ga dan op zoek naar wat er echt aan de hand is, liefst samen met de kinderen. Ze zijn op hun eigen niveau meestal prima in staat te reflecteren op hun eigen gedrag.
Let op demotivatie bij hoogbegaafden
Ook hoogbegaafde kinderen kunnen gedemotiveerd raken, juist omdat ze vaak selectief enthousiast zijn. Nieuwe onderwerpen vinden ze interessant, maar bij herhalingen of uitwerkingen raken ze snel verveeld. Ook afnemende prestaties zijn hiervoor een aanwijzing, net als een geringe taakgerichtheid. Deze kinderen krijgen vaak de sticker ‘niet gemotiveerd’ opgeplakt, maar het is eerder zo dat ze niet genoeg geprikkeld worden.
Verlies jezelf niet in regeltjes
Een eerste heel menselijke – reactie is om als docent de touwtjes aan te trekken, regels te stellen en straffen uit te delen. Doe dit niet. Het wordt er namelijk niet gezelliger van in de klas. Bovendien ontneem je de leerlingen de kans om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen en hun eigen oplossing te vinden. Een machtsstrijd helpt niet, net zo min als betuttelen. Duidelijke grenzen aangeven, de helpende hand bieden en coachen is wat je als docent te doen staat.
Geef ze verantwoordelijkheid
Kinderen zelf verantwoordelijkheid geven kan al starten met iets kleins. Gewoon door ze zelf opdrachten te laten verzinnen. Een oudere groep maak je verantwoordelijk voor een excursie, kerstviering of schoolreis. Gun hen de verantwoordelijkheid, de lol en de leerzame ervaring.
Organiseer succesmomenten
Natuurlijk zorg je voor positieve feedback op de goede momenten. Maar ga ook samen op zoek naar waar zij blij van worden. Wat zorgt ervoor dat zij geïnspireerd raken? Hoe gaan ze dat bereiken? Laat ze uitdagende activiteiten ervaren. Stel doelen, maar maak ze zelf verantwoordelijk voor het succes. En vier vooral ook de successen!
Laat het nut van school zien
Ieder mens wil leren, maar als een kind het nut niet inziet van het lesaanbod kan de aandacht verslappen. Ben je bezig met keersommen? Laat de kinderen dan zelf keersommen ontdekken. Bijvoorbeeld twee rijtjes met drie stoelen aan de eettafel. Zo komt er begrip voor wat ze leren en waarom. Kinderen moeten zien waar ze het voor doen, zeker kinderen die niet uit zichzelf gemotiveerd zijn.
Sluit aan bij interesses
Probeer te ontdekken waar kinderen uit zichzelf warm voor lopen. Wie zijn hun helden? Welke hobby’s hebben ze? Hoe brengen ze hun vrije tijd door? De interesses van leerlingen dienen als aanzet om de motivatie te versterken. Dit doe je door bijvoorbeeld een werkstuk te laten maken. En kies samen voor een presenteervorm: een model, tentoonstelling, of maquette. Alles kan als het maar bij het kind aansluit.
Kies eens voor een andere werkvorm
Probeer creatiever te zijn in je werkvormen of sluit aan bij de actualiteit. Zo krijg je de klas makkelijker in beweging. Veel tips om zowel de klas als jezelf creatiever te krijgen, lees je op www.lenigdenken.com
Zorg dat je er niet alleen voor staat
Zo’n groep hangerige leerlingen kan voor jou en de klas een groot ‘energielek’ zijn. Vraag andere docenten of ze ook met deze klas worstelen. Wat helpt bij hen? Betrek ook de intern begeleider en directeur erbij en maak samen een actieplan.