Met één blik kunnen meiden een ander vermorzelen. Wat zij doen, wordt vaak afgedaan als iets wat nu eenmaal bij meiden hoort. Maar het koninginnengedrag en de meidenintimidatie maken de klas tot een onveilige omgeving. Volwassenen hebben meestal geen idee wat er zich in alle subtiliteit afspeelt. Wat kun je eraan doen?

Herken het mechanisme
Op de basisschool doet het verschijnsel zich al vanaf groep 5 voor, in het voortgezet onderwijs speelt het vooral in de onderbouw. Het begint altijd met kleine dingen, en het gaat stiekem. Vaak gaat het over het uiterlijk, kleren, soms over jongens. De meiden doen aan groepsvorming, waarbij het populairste meisje, de bijenkoningin, een ware hofhouding om zich heen organiseert. Je herkent waarschijnlijk al snel de volgelingen, de boodschappers en de spionnen. Het populairste meisje bepaalt wat er gebeurt. De groep kiest altijd een slachtoffer, en er zijn altijd leerlingen die toekijken en niets doen.

Neem het serieus
Neem meidenruzies serieus. Het wordt vaak gezien als iets wat “meiden nou eenmaal doen”, maar het is minder onschuldig dan het lijkt. Het schept een onveilige omgeving, en soms durven kinderen niet meer naar school te komen. Ook blijkt uit onderzoek dat vrouwen die vroeger gepest zijn, daar in hun volwassen bestaan nog veel hinder van hebben. Ze zijn onzeker en hebben weinig vertrouwen in anderen. Vaak accepteren ze te veel van hun omgeving, omdat ze niet voor zichzelf durven opkomen of omdat ze bang zijn om alleen te staan.

Bespreek het
Juist omdat meidenvenijn zich zo stiekem afspeelt, moet het besproken worden. Geef aan dat een prettige sfeer op school het doel is, niet dat er schuldigen worden aangewezen. Als meiden ermee wegkomen, blijft het gedrag zich herhalen, ook als ze volwassen zijn. Je herkent het dan aan het samenklitten bij het schoolhek, of in een vergadering. Voor mannen is het lastiger om dit typische meidenverschijnsel bespreekbaar te maken. Je moet het eigenlijk zelf hebben meegemaakt, als hofdame of als paria, om te begrijpen waar dit over gaat. De meeste mannen vinden het gewoon gezeur. Lukt het niet om het zelf bespreekbaar te maken? Vraag de intern begeleider om hulp, of haal iemand van buiten.

Pas op: de rollen wisselen
De rollen zijn vaak snel duidelijk, maar niets ligt vast. Het slachtoffer kan heel manipulatief zijn, en meer aandacht van jou gaan krijgen dan ze eigenlijk verdient. En de hofdames zijn wel eens gemener dan de koningin zelf, en soms is de koningin ineens verslagen en heerst er een nieuwe.

Laat eigen regels opstellen
Als leerlingen hun eigen gedragsregels opstellen, zullen ze zich daar meer van aantrekken. Stel daarom samen met de klas regels op. Laat ook ongewenst meidengedrag zoals roddelen aan de orde komen. Andere regels kunnen ingaan op zaken als elkaars mening respecteren, niemand buitensluiten en alleen face to face ruziemaken, dus niet op Whatsupp.

Stel iedereen op de hoogte
Alle docenten moeten op de hoogte zijn van de afspraken, zodat er snel ingegrepen kan worden als het meidengedrag weer erger wordt.

Zet de sociale vaardigheid van de `koningin’ anders in
De koningin beschikt over veel sociale vaardigheden, die ze negatief inzet in de vorm van relationele agressie en meidenintimidatie. Die sociale talenten kun je echter ook anders inzetten; stel dat meisje bijvoorbeeld aan als brugklasmentor of als leerlingbemiddelaar.